postępowania w 2014 r.
gm. Luzino (woj. pomorskie) - bezczynność w udostępnieniu informacji poprzez jej zakwalifikowanie jako informacji przetworzonej
17.02.2014 |
skarga do wsa |
|
27.02.2014 |
odpowiedź organu gminy na skargę |
|
25.06.2014 |
wyrok wsa |
gm. (wiejska) Brzeziny (woj. łódzkie) - bezczynność w udostępnieniu umowy z powodu tajemnicy handlowej
06.03.2014 |
skarga do wsa |
|
07.04.2014 |
odpowiedź organu gminy na skargę |
|
09.06.2014 |
wyrok wsa |
gm. Ropczyce (woj. podkarpackie) - anonimizowanie treści umowy
06.05.2014 |
decyzja organu gminy |
|
02.06.2014 |
odwołanie do sko |
|
07.07.2014 | decyzja sko |
gm. (wiejska) Łuków (woj. lubelskie) - bezczynność w udostępnieniu umowy zawartej przez gminę
30.06.2014 |
skarga do wsa |
|
17.07.2014 |
odpowiedź organu gminy na skargę |
|
02.10.2014 | wyrok wsa |
78 gmin - bezczynność w udostępnieniu informacji publicznej
W ramach monitoringu realizacji gminnego zadania wynikającego z ustawy o ochronie zwierząt, w styczniu 2014 r. Stowarzyszenie Obrona Zwierząt wysłało do wszystkich, tj. 2479, gmin w Polsce, wnioski o udostępnienie informacji publicznej dot. wykonania zadania własnego zapewnienia opieki bezdomnym zwierzętom w 2013 r. (przykładowy wniosek pdf). Wnioski wysłane zostały drogą elektroniczną, po uprzednim utworzeniu i skonfigurowaniu 16 elektronicznych pocztowych skrzynek wojewódzkich oraz skompletowaniu i zweryfikowaniu bazy aktualnych adresów poczty elektronicznej wszystkich gmin. Nieliczne wnioski, zwrócone na skrzynkę nadawcy w wyniku rozmaitych problemów technicznych związanych z ich dostarczeniem, wysyłane były aż do skutki, a w ostateczności nadawane pocztą tradycyjną. Odpowiedzi z gmin spływały przez kilka miesięcy – głównie pocztą elektroniczną (czyli w sposób wskazany we wniosku), chociaż nadal liczna była korespondencja w formie papierowej (ok. 15% gmin). Po upływie ustawowych terminów do udzielenia informacji publicznej, dwukrotnie monitowano gminy, które w ogóle nie udzieliły odpowiedzi lub udzieliły jej formalnie błędnie. Informacji publicznej za 2013 r. ostatecznie udzieliło 91% gmin - w ogóle nie odpowiedziało 221 gmin.

Wykres 1. Odpowiadalność gmin w skali kraju.
Wykres 2. Odpowiadalność gmin w skali województw.
Mając na uwadze potrzebę zwiększania transparentności działań władzy publicznej oraz dyscyplinowania jej organów w zakresie dostępu do informacji publicznej, w grudniu 2014 r. złożono do właściwych miejscowo wojewódzkich sądów administracyjnych 78 skarg na bezczynność organów wybranych gmin (przykładowa skarga pdf). Po wpłynięciu skargi gminy prezentowały całe spektrum zachowań, jednak prawie połowa gmin zanegowała fakt otrzymania wniosku.
Wykres 3. Reakcja gmin na skargę.
W sprawach gmin, które zaprzeczyły otrzymaniu wniosku, skarżący przedstawił przed sądem fragmenty logów, dokumentujących transmisję wiadomości elektronicznych zawierających wniosek, na adresy pocztowe gmin. Z zapisów logów wynikało, że wiadomości zostały skutecznie doręczone na serwery odbiorców. Na sądach administracyjnych logi uczyniły jednak umiarkowane wrażenie - znakomita większość w ogóle nie potrafiła ich zinterpretować, co dało jednoznaczny wyraz w zapadłych rozstrzygnięciach.

Wykres 4. Wynik postępowań sądowoadministracyjnych.
Tabela 1. Opis wyników postępowań sądowoadministracyjnych.
wynik postępowania |
opis |
liczba |
cofnięcie skargi |
Stowarzyszenie cofało skargę w sytuacji kiedy gmina natychmiast po otrzymaniu skargi udostępniła żądaną inf. publ., dokonała zwrotu kosztów poniesionych przez skarżącego w związku z wniesieniem skargi oraz poprosiła o cofnięcie skargi. Jednakże cofnięcie skargi nie zwalniało gminy od obowiązku przekazania jej do sądu. Postępowanie sądowoadministracyjne ze skargi cofniętej standardowo kończyło się umorzeniem. |
11 |
uwzględnienie skargi |
Sąd uwzględniał skargę, o ile uznawał, że jest ona zasadna, tj. przyjmował, że wniosek dotarł do gminy, a ta pozostawała w bezczynności w udostępnieniu inf. publ. Uwzględnienie skargi najczęściej miało miejsce w sytuacji potwierdzenia przez gminę otrzymania wniosku, chociaż nie jest to zasadą. Wsa w Poznaniu (gm. Konin) i wsa w Bydgoszczy (gm. Skępe) odrzuciły skargi jako przedwczesne, pomimo iż same gminy je uwzględniły. Z kolei wsa w Rzeszowie uwzględniał skargi również w sytuacji, kiedy gminy kategorycznie twierdziły, że wniosku nie otrzymały (gm. Oleszyce, gm. Pilzno). Wyroki uwzględniające skargę umarzają postępowanie sądowoadministracyjne (o ile gmina zdążyła udostępnić inf. publ. przed wyrokiem) lub zawierają zobowiązanie organu do rozpatrzenia wniosku skarżącego. Ponadto rozstrzygają o charakterze bezczynności, jakiej dopuścił się organ (zwykła lub rażąca). W przypadku stwierdzenia rażącej bezczynności niektóre sądy decydowały się na wymierzenie organowi grzywny. Uwzględnienie skargi jest merytorycznym rozpoznaniem sprawy. |
23 |
odrzucenie skargi (brak KRS) |
Wobec stanowiska nsa, wyrażonego w postanowieniu z dnia 30.03.2012 r., sygn. akt I OSK 677/12: Nie ma bowiem przeszkód do nadania biegu skardze, gdy osoba, która ją podpisała jest ujawniona w Krajowym Rejestrze Sądowym jako upoważniona do jednoosobowej reprezentacji. W tej sytuacji niedołączenie dokumentu wykazującego umocowanie do występowania w sprawie nie jest przeszkodą do nadania skardze prawidłowego biegu, gdyż sąd działa zgodnie z postanowieniami art. 7 i art. 178 ust. 1 Konstytucji oraz art. 15 ust. 1 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym, który stanowi, że nikt nie może powoływać się na nieznajomość publikowanych w Monitorze Sądowym i Gospodarczym wpisów w tym rejestrze", Stowarzyszenie postanowiło celowo nie reagować na wezwania sądów do uzupełnienia braku formalnego skargi w postaci dosłania odpisu z KRS. Odmowa ta nastąpiła w jednej sprawie przed każdym z 13 wsa, przed którymi toczyły się postępowania. 9 z tych sądów zareagowało odrzuceniem skargi, a 4 (wsa w Kielcach, wsa w Łodzi, wsa w Lublinie, wsa w Rzeszowie) uznały powyższy pogląd nsa. Odrzucenie skargi jest formalnym załatwieniem sprawy, tj. odmową jej merytorycznego rozpatrzenia. |
9 |
odrzucenie skargi (przedwczesność) |
Sąd odrzucał skargę, o ile uznawał, iż wniosek nie został skutecznie doręczony adresatowi, a więc w ogóle nie dochodziło do wszczęcia postępowania administracyjnego. Niemożliwym zatem było badanie, czy organ dopuścił się bezczynności, sama skarga zaś była przedwczesna, a przez to niedopuszczalna. Niedopuszczalność skargi jest jedną z przyczyn jej odrzucenia. Jednakże sądy odrzucały skargi jako przedwczesne także w przypadkach gdy same gminy je uwzględniły (wsa w Poznaniu - gm. Konin, wsa w Bydgoszczy - gm. Skępe). Ponieważ sąd czyni w tym przypadku merytoryczne ustalenia dotyczące skuteczności doręczenia wniosku, dyskusyjnym wydaje się wybór tej formy rozstrzygnięcia (postanowienie o odrzuceniu), które ze swojej istoty jest formalnym załatwieniem sprawy. |
17 |
oddalenie skargi |
Sąd oddalał skargę, o ile uznawał, iż wniosek nie został skutecznie doręczony adresatowi, a więc w ogóle nie dochodziło do wszczęcia postępowania administracyjnego. Sąd czynił więc materialne ustalenia dotyczące skuteczności doręczenia wniosku i przyjmował za nieudowodnione otrzymanie go przez adresata. Jednakże sądy oddalały skargi, nawet wówczas, gdy gmina posiadała wiedzę o istnieniu i treści wniosku (ze skargi), a pomimo to, do dnia wydania wyroku, nie udostępniła żądanej inf. publ. (wsa w Gdańsku - gm. Czarna Woda, wsa w Poznaniu - gm. Odolanów, gm. Pleszew, gm. Września). Oddalenie skargi jest rozpoznaniem sprawy co do meritum. |
18 |
Tabela 2. Metryki postępowań sądowoadministracyjnych.
Lp. |
gmina |
WSA |
rozstrzygnięcie |
uwagi |
1 |
Kazimierza Wielka (sw) |
Kielce |
oddalenie skargi skarga kasacyjna oddalenie skargi kasacyjnej |
gmina zaprzeczyła, że otrzymała wniosek; wsa nie uznał, aby został on skutecznie doręczony, ani na serwer, ani na skrzynkę pocztową adresata |
2 |
Masłów (sw) |
Kielce |
uwzględnienie skargi |
gmina nie negowała faktu otrzymania wniosku |
3 |
Iwaniska (sw) |
Kielce |
ukaranie organu gminy grzywną za nieprzekazanie skargi do sądu uwzględnienie skargi |
gmina przyznała, że otrzymała wniosek |
4 |
Opatów (sw) |
Kielce |
uwzględnienie skargi |
gmina przyznała, że otrzymała wniosek |
5 |
Ćmielów (sw) |
Kielce |
umorzenie postępowania |
skarżący cofnął skargę, a gmina przekazała ją do sądu |
6 |
Suchedniów (sw) |
Kielce |
oddalenie skargi skarga kasacyjna oddalenie skargi kasacyjnej |
gmina zaprzeczyła, że otrzymała wniosek; wsa nie uznał, aby został on skutecznie doręczony, ani na serwer, ani na skrzynkę pocztową adresata |
7 |
Rytwiany (sw) |
Kielce |
uwzględnienie skargi |
gmina przyznała, że otrzymała wniosek |
8 |
Łęczyca (ldz) |
Łódź |
odrzucenie skargi |
gmina zaprzeczyła, że otrzymała wniosek; wsa uznał, iż został on skutecznie doręczony na serwer, ale nie na skrzynkę pocztową adresata, a więc skarga, jako przedwczesna, uległa odrzuceniu |
9 |
Opoczno (ldz) |
Łódź |
uwzględnienie skargi |
gmina nie negowała faktu otrzymania wniosku |
10 |
Brzeziny m. (ldz) |
Łódź |
umorzenie postępowania |
skarżący cofnął skargę, a gmina przekazała ją do sądu |
11 |
Dęblin (ll) |
Lublin |
oddalenie skargi skarga kasacyjna uwzględnienie skargi kasacyjnej uwzględnienie skargi |
gmina zaprzeczyła, że otrzymała wniosek; wsa nie uznał, aby został on skutecznie doręczony, ani na serwer, ani na skrzynkę pocztową adresata; nsa nie podzielił tego stanowiska |
12 |
Annopol (ll) |
Lublin |
uwzględnienie skargi |
gmina przyznała, że otrzymała wniosek |
13 |
Kock (ll) |
Lublin |
oddalenie skargi |
gmina zaprzeczyła, że otrzymała wniosek |
14 |
Szczebrzeszyn (ll) |
Lublin |
uwzględnienie skargi |
gmina przyznała, że otrzymała wniosek |
15 |
Szczucin (mp) |
Kraków |
ukaranie organu gminy grzywną za nieprzekazanie skargi do sądu uwzględnienie skargi |
gmina przyznała, że otrzymała wniosek |
16 |
Piwniczna-Zdrój (mp) |
Kraków |
odrzucenie skargi |
skarżący odmówił dosłania KRS |
17 |
Kozienice (mz) |
Radom (zam.) |
uwzględnienie skargi |
gmina przyznała, że otrzymała wniosek |
18 |
Serock (mz) |
Warszawa |
odrzucenie skargi |
skarżący odmówił dosłania KRS |
19 |
Kałuszyn (mz) |
Warszawa |
oddalenie skargi skarga kasacyjna uwzględnienie skargi kasacyjnej uwzględnienie skargi |
gmina zaprzeczyła, że otrzymała wniosek; wsa nie uznał, aby został on skutecznie doręczony, ani na serwer, ani na skrzynkę pocztową adresata; nsa nie podzielił tego stanowiska |
20 |
Kosów Lacki (mz) |
Warszawa |
umorzenie postępowania |
skarżący cofnął skargę, a gmina przekazała ją do sądu |
21 |
Myszyniec (mz) |
Warszawa |
umorzenie postępowania |
skarżący cofnął skargę, a gmina przekazała ją do sądu |
22 |
Sokołów Podlaski (mz) |
Warszawa |
umorzenie postępowania |
skarżący cofnął skargę, a gmina przekazała ją do sądu |
23 |
Wyszogród (mz) |
Warszawa |
uwzględnienie skargi |
gmina przyznała, że otrzymała wniosek |
24 |
Wyśmierzyce (mz) |
Radom (zam.) |
odrzucenie skargi |
skarżący odmówił dosłania KRS |
25 |
Lesko (pk) |
Rzeszów |
uwzględnienie skargi |
gmina przyznała, że otrzymała wniosek |
26 |
Oleszyce (pk) |
Rzeszów |
uwzględnienie skargi |
gmina zaprzeczyła, że otrzymała wniosek; wsa uznał, że wadliwa konfiguracja poczty elekt. obciąża gminę |
27 |
Pilzno (pk) |
Rzeszów |
uwzględnienie skargi |
gmina zaprzeczyła, że otrzymała wniosek; wsa uznał, że wadliwa konfiguracja poczty elekt. obciąża gminę |
28 |
Sokołów Małopolski (pk) |
Rzeszów |
uwzględnienie skargi |
gmina przyznała, że otrzymała wniosek |
29 |
Ustrzyki Dolne (pk) |
Rzeszów |
uwzględnienie skargi |
gmina przyznała, że otrzymała wniosek |
30 |
Dynów m. (pk) |
Rzeszów |
umorzenie postępowania |
skarżący cofnął skargę, a gmina przekazała ją do sądu |
31 |
Nowy Dwór Gdański (pm) |
Gdańsk |
odrzucenie skargi |
skarżący odmówił dosłania KRS |
32 |
Kościerzyna m. (pm) |
Gdańsk |
oddalenie skargi skarga kasacyjna uwzględnienie skargi kasacyjnej uwzględnienie skargi |
gmina zaprzeczyła, że otrzymała wniosek; wsa uznał, iż został on skutecznie doręczony na serwer, ale nie na skrzynkę pocztową adresata; nsa nie podzielił tego stanowiska |
33 |
Hel (pm) |
Gdańsk |
ukaranie organu gminy grzywną za nieprzekazanie skargi do sądu odrzucenie skargi |
skarżący cofnął skargę i odmówił dosłania KRS |
34 |
Jastarnia (pm) |
Gdańsk |
uwzględnienie skargi |
gmina przyznała, że otrzymała wniosek |
35 |
Czarna Woda (pm) gmina nadal nie udzieliła informacji |
Gdańsk |
oddalenie skargi skarga kasacyjna uwzględnienie skargi kasacyjnej uwzględnienie skargi |
gmina zaprzeczyła, że otrzymała wniosek; wsa uznał, iż został on skutecznie doręczony na serwer, ale nie na skrzynkę pocztową adresata; nsa nie podzielił tego stanowiska |
36 |
Człuchów m. (pm) |
Gdańsk |
uwzględnienie skargi |
gmina przyznała, że otrzymała wniosek |
37 |
Korsze (wm) |
Olsztyn |
odrzucenie skargi |
skarżący odmówił dosłania KRS |
38 |
Nidzica (wm) |
Olsztyn |
odrzucenie skargi |
skarżący cofnął skargę i odmówił dosłania KRS |
39 |
Pieniężno (wm) |
Olsztyn |
oddalenie skargi |
gmina zaprzeczyła, że otrzymała wniosek; wsa nie uznał, aby został on skutecznie doręczony, ani na serwer, ani na skrzynkę pocztową adresata |
40 |
Małomice (ls) |
Gorzów Wielkopolski |
odrzucenie skargi skarga kasacyjna oddalenie skargi kasacyjnej |
skarżący odmówił dosłania KRS nsa stwierdził, iż art. 15 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym (nikt nie może zasłaniać się nieznajomością wpisów ogłoszonych w Monitorze Sądowym i Gospodarczym), nie dotyczy sądów, a tym samym nie przerzuca na nie konieczności samodzielnego wykazywania umocowania strony, gdyż przepis ten służy jedynie ochronie obrotu gospodarczego przed nieuczciwymi kontrahentami |
41 |
Bobolice (zp) |
Szczecin |
oddalenie skargi |
gmina zaprzeczyła, że otrzymała wniosek |
42 |
Gościno (zp) |
Szczecin |
odrzucenie skargi |
skarżący odmówił dosłania KRS |
43 |
Golczewo (zp) |
Szczecin |
uwzględnienie skargi |
gmina przyznała, że otrzymała wniosek |
44 |
Pełczyce (zp) |
Szczecin |
uwzględnienie skargi |
gmina przyznała, że otrzymała wniosek |
45 |
Krzywiń (wlkp) |
Poznań |
ukaranie organu gminy grzywną za nieprzekazanie skargi do sądu uwzględnienie skargi |
gmina przyznała, że otrzymała wniosek |
46 |
Zduny (wlkp) |
Poznań |
odrzucenie skargi |
skarżący odmówił dosłania KRS |
47 |
Rydzyna (wlkp) |
Poznań |
odrzucenie skargi |
gmina zaprzeczyła, że otrzymała wniosek; wsa nie uznał, aby został on skutecznie doręczony, ani na serwer, ani na skrzynkę pocztową adresata, a więc skarga, jako przedwczesna, uległa odrzuceniu |
48 |
Odolanów (wlkp) |
Poznań |
odrzucenie skargi skarga kasacyjna uwzględnienie skargi kasacyjnej I uwzględnienie skargi skarga kasacyjna gminy uwzględnienie skargi kasacyjnej gminy II uwzględnienie skargi |
gmina zaprzeczyła, że otrzymała wniosek; wsa nie uznał, aby został on skutecznie doręczony, ani na serwer, ani na skrzynkę pocztową adresata, a więc skarga, jako przedwczesna, uległa odrzuceniu; nsa nie podzielił tego stanowiska |
49 |
Wyrzysk (wlkp) |
Poznań |
oddalenie skargi skarga kasacyjna uwzględnienie skargi kasacyjnej uwzględnienie skargi |
gmina zaprzeczyła, że otrzymała wniosek; wsa uznał, że przyjęcie wniosku przez serwer adresata jest jego skutecznym doręczeniem, co jednak, wg wsa, w sprawie nie nastąpiło; nsa nie podzielił tego stanowiska |
50 |
Kępno (wlkp) |
Poznań |
odrzucenie skargi |
gmina zaprzeczyła, że otrzymała wniosek; wsa nie uznał, aby został on skutecznie doręczony, ani na serwer, ani na skrzynkę pocztową adresata, a więc skarga, jako przedwczesna, uległa odrzuceniu |
51 |
Pleszew (wlkp) gmina nadal nie udzieliła informacji |
Poznań |
oddalenie skargi skarga kasacyjna oddalenie skargi kasacyjnej |
gmina zaprzeczyła, że otrzymała wniosek; wsa uznał, iż został on skutecznie doręczony na serwer, ale nie na skrzynkę pocztową adresata |
52 |
Jutrosin (wlkp) |
Poznań |
brak rozstrzygnięcia sądowego |
skarżący cofnął skargę, a gmina nie przekazała jej do sądu |
53 |
Tuliszków (wlkp) |
Poznań |
odrzucenie skargi |
gmina zaprzeczyła, że otrzymała wniosek; wsa uznał, iż został on skutecznie doręczony na serwer, ale nie na skrzynkę pocztową adresata, a więc skarga, jako przedwczesna, uległa odrzuceniu |
54 |
Żerków (wlkp) |
Poznań |
uwzględnienie skargi |
gmina przyznała, że otrzymała wniosek |
55 |
Wolsztyn (wlkp) |
Poznań |
oddalenie skargi skarga kasacyjna uwzględnienie skargi kasacyjnej uwzględnienie skargi |
gmina zaprzeczyła, że otrzymała wniosek; wsa uznał, że przyjęcie wniosku przez serwer adresata jest jego skutecznym doręczeniem, co jednak, wg wsa, w sprawie nie nastąpiło; nsa nie podzielił tego stanowiska |
56 |
Nekla (wlkp) |
Poznań |
uwzględnienie skargi |
gmina przyznała, że otrzymała wniosek |
57 |
Września (wlkp) |
Poznań |
oddalenie skargi skarga kasacyjna uwzględnienie skargi kasacyjnej uwzględnienie skargi |
gmina zaprzeczyła, że otrzymała wniosek; wsa uznał, iż został on skutecznie doręczony na serwer, ale nie na skrzynkę pocztową adresata; nsa nie podzielił tego stanowiska |
58 |
Jarocin (wlkp) |
Poznań |
odrzucenie skargi |
gmina zaprzeczyła, że otrzymała wniosek; wsa nie uznał, aby został on skutecznie doręczony, ani na serwer, ani na skrzynkę pocztową adresata, a więc skarga, jako przedwczesna, uległa odrzuceniu |
59 |
Rawicz (wlkp) |
Poznań |
odrzucenie skargi |
gmina zaprzeczyła, że otrzymała wniosek; wsa nie uznał, aby został on skutecznie doręczony, ani na serwer, ani na skrzynkę pocztową adresata, a więc skarga, jako przedwczesna, uległa odrzuceniu |
60 |
Poniec (wlkp) |
Poznań |
brak rozstrzygnięcia sądowego |
skarżący cofnął skargę, a gmina nie przekazała jej do sądu |
61 |
Grodzisk Wielkopolski (wlkp) |
Poznań |
oddalenie skargi skarga kasacyjna uwzględnienie skargi kasacyjnej uwzględnienie skargi |
gmina przyznała, że otrzymała (nieczytelny) wniosek; wsa nie uznał, aby został on skutecznie doręczony, ani na serwer, ani na skrzynkę pocztową adresata; nsa nie podzielił tego stanowiska |
62 |
Wielichowo (wlkp) |
Poznań |
odrzucenie skargi |
gmina zaprzeczyła, że otrzymała wniosek; wsa nie uznał, aby został on skutecznie doręczony, ani na serwer, ani na skrzynkę pocztową adresata, a więc skarga, jako przedwczesna, uległa odrzuceniu |
63 |
Borek Wielkopolski (wlkp) |
Poznań |
umorzenie postępowania |
skarżący cofnął skargę, a gmina przekazała ją do sądu |
64 |
Krobia (wlkp) |
Poznań |
oddalenie skargi skarga kasacyjna uwzględnienie skargi kasacyjnej uwzględnienie skargi |
gmina zaprzeczyła, że otrzymała wniosek; wsa uznał, że przyjęcie wniosku przez serwer adresata jest jego skutecznym doręczeniem, co jednak, wg wsa, w sprawie nie nastąpiło; nsa nie podzielił tego stanowiska |
65 |
Chodzież m. (wlkp) |
Poznań |
oddalenie skargi skarga kasacyjna uwzględnienie skargi kasacyjnej uwzględnienie skargi |
gmina zaprzeczyła, że otrzymała wniosek; wsa uznał, iż został on skutecznie doręczony na serwer, ale nie na skrzynkę pocztową adresata; nsa nie podzielił tego stanowiska |
66 |
Gniezno m. (wlkp) |
Poznań |
odrzucenie skargi |
gmina zaprzeczyła, że otrzymała wniosek; wsa nie uznał, aby został on skutecznie doręczony, ani na serwer, ani na skrzynkę pocztową adresata, a więc skarga, jako przedwczesna, uległa odrzuceniu |
67 |
Konin (wlkp) |
Poznań |
odrzucenie skargi skarga kasacyjna uwzględnienie skargi kasacyjnej uwzględnienie skargi |
gmina przyznała, że otrzymała wniosek; wsa uznał, iż został on skutecznie doręczony na serwer, ale nie na skrzynkę pocztową adresata, a więc skarga, jako przedwczesna, uległa odrzuceniu; nsa nie podzielił tego stanowiska |
68 |
Wągrowiec m. (wlkp) |
Poznań |
oddalenie skargi skarga kasacyjna uwzględnienie skargi kasacyjnej uwzględnienie skargi |
gmina zaprzeczyła, że otrzymała wniosek; wsa uznał, iż został on skutecznie doręczony na serwer, ale nie na skrzynkę pocztową adresata; nsa nie podzielił tego stanowiska |
69 |
Turek m. (wlkp) |
Poznań |
oddalenie skargi skarga kasacyjna uwzględnienie skargi kasacyjnej uwzględnienie skargi |
gmina zaprzeczyła, że otrzymała wniosek; wsa uznał, że przyjęcie wniosku przez serwer adresata jest jego skutecznym doręczeniem, co jednak, wg wsa, w sprawie nie nastąpiło; nsa nie podzielił tego stanowiska |
70 |
Janikowo (kp) |
Bydgoszcz |
odrzucenie skargi |
gmina nie negowała faktu otrzymania wniosku; wsa nie uznał, aby został on skutecznie doręczony, ani na serwer, ani na skrzynkę pocztową adresata, a więc skarga, jako przedwczesna, uległa odrzuceniu |
71 |
Kruszwica (kp) |
Bydgoszcz |
odrzucenie skargi |
gmina zaprzeczyła, że otrzymała wniosek; wsa nie uznał, aby został on skutecznie doręczony, ani na serwer, ani na skrzynkę pocztową adresata, a więc skarga, jako przedwczesna, uległa odrzuceniu |
72 |
Skępe (kp) |
Bydgoszcz |
odrzucenie skargi skarga kasacyjna uwzględnienie skargi kasacyjnej uwzględnienie skargi |
gmina przyznała, że otrzymała wniosek; jednak wsa nie uznał, aby został on skutecznie doręczony, ani na serwer, ani na skrzynkę pocztową adresata, a więc skarga, jako przedwczesna, uległa odrzuceniu; nsa nie podzielił tego stanowiska |
73 |
Mogilno (kp) |
Bydgoszcz |
uwzględnienie skargi |
gmina przyznała, że otrzymała wniosek |
74 |
Mrocza (kp) |
Bydgoszcz |
odrzucenie skargi |
gmina zaprzeczyła, że otrzymała wniosek; wsa nie uznał, aby został on skutecznie doręczony, ani na serwer, ani na skrzynkę pocztową adresata, a więc skarga, jako przedwczesna, uległa odrzuceniu |
75 |
Sępólno Krajeńskie (kp) |
Bydgoszcz |
odrzucenie skargi |
gmina zaprzeczyła, że otrzymała wniosek; wsa nie uznał, aby został on skutecznie doręczony, ani na serwer, ani na skrzynkę pocztową adresata, a więc skarga, jako przedwczesna, uległa odrzuceniu |
76 |
Chodecz (kp) |
Bydgoszcz |
odrzucenie skargi |
gmina zaprzeczyła, że otrzymała wniosek; wsa nie uznał, aby został on skutecznie doręczony, ani na serwer, ani na skrzynkę pocztową adresata, a więc skarga, jako przedwczesna, uległa odrzuceniu |
77 |
Lubraniec (kp) |
Bydgoszcz |
odrzucenie skargi |
skarżący odmówił dosłania KRS |
78 |
Łabiszyn (kp) |
Bydgoszcz |
odrzucenie skargi |
gmina zaprzeczyła, że otrzymała wniosek; wsa nie uznał, aby został on skutecznie doręczony, ani na serwer, ani na skrzynkę pocztową adresata, a więc skarga, jako przedwczesna, uległa odrzuceniu |
Komentarz do uzyskanych orzeczeń:
Analiza orzeczeń sądowych zapadłych w tych sprawach nie napawa optymizmem, jeśli chodzi o kondycję polskich sądów administracyjnych. Wnioski z tej analizy wskazują, iż wnioskodawca ubiegający się elektronicznie o udostępnienie inf. publ. (z pominięciem platformy e-PUAP), w przypadku obstrukcji ze strony adresata wniosku i zanegowaniu jego otrzymania, nie może liczyć na prawną ochronę swoich interesów przez sądy. Złożenie 19 skarg kasacyjnych w wybranych sprawach, daje minimalną nadzieję na zmianę ich wyników, gdyż jest znikoma szansa, aby Naczelny Sąd Administracyjny nie był obciążony tymi samymi wadami procedowania, które są udziałem sądów niższej instancji.
Tabela 3. Główne zarzuty dot. procedowania przez sądy administracyjne spraw z zakresu elektronicznego udostępniania inf. publ.
lista grzechów głównych |
komentarz |
ignorancja w pojmowaniu nowoczesnych technologii |
Dla sądów kwestie komunikacji elektronicznej pozostają materią tajemniczą i nadal niezbadaną, a przeciętny sędzia nie jest w stanie poprawnie zdefiniować elektronicznej skrzynki pocztowej. Stąd wynika nieuprawnione rozróżnianie serwera pocztowego od samej skrzynki odbiorczej, co skutkowało przyjęciem, iż wniosek uważa się za doręczony jedynie w sytuacji wyświetlenia go na ekranie monitora urzędnika. Na orzeczeniach zaważyło również całkowicie fałszywe pojmowanie konfiguracji poczty elektronicznej, tj. wpływu użytkownika serwera na stosowanie różnego rodzaju oprogramowania antyspamowego i antywirusowego. Sądy przyjmowały więc, że na jego używanie organ gminy zasadniczo nie ma żadnego wpływu lub że zatrzymanie wniosku przez specjalne filtry obciąża wnioskodawcę (wyjątkiem jest tutaj jedynie wsa w Rzeszowie). |
Sądy nie potrafią samodzielnie i poprawnie odczytać zapisów logów, dokumentujących transmisję wiadomości elektronicznej na serwer odbiorcy, uznając w związku z tym, iż do czynności tej potrzebne są „wiadomości specjalne”, a więc konieczność powołania biegłego. Ponieważ możliwości takiej nie przewiduje prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, w przypadku braku potwierdzenia otrzymania wiadomości przez samego jej adresata, skarżący jest praktycznie pozbawiony możliwości udowodnienia przed sądem skutecznego doręczenia wniosku. | |
niekompetencja |
Sądy nagminnie dokonywały błędów w subsumpcji, tj. w przyporządkowaniu stanu faktycznego pod normę prawną. Nie wiedzieć czemu, identyczne stany faktyczne sądy traktowały raz jako kwalifikujące do odrzucenia skargi (art. 58 p.p.s.a.), innym razem do jej oddalenia (art. 151 p.p.s.a.). Co gorsza, i odrzucenia i oddalenia opatrywane były identycznymi uzasadnieniami (metoda kopiuj-wklej). Tę wadę procedowania wykazywał wsa w Poznaniu, co było szczególnie dotkliwe dla skarżącego z uwagi na wielką ilość skarg skierowanych do tego właśnie sądu (25/78). Wnioskiem powyższego, któreś ze składów orzekających wsa w Poznaniu musiały być niekompetentne w stosowaniu przepisów postępowania. Dla skarżącego skutki tego błędu są istotne: odrzucenie następuje postanowieniem, jest formalnym załatwieniem sprawy, a przysługująca od niego skarga kasacyjna rozstrzygana jest przez nsa w składzie jednoosobowym postanowieniem i również nie może odnosić się do meritum (a więc nawet po uchyleniu postanowienia wsa, sprawa wraca niejako do punktu wyjścia); oddalenie natomiast ma formę wyroku, jest merytorycznym załatwieniem sprawy, a przysługująca od niego skarga kasacyjna rozstrzygana jest przez nsa w składzie trzyosobowym wyrokiem, który z istoty rzeczy również odnosi się do meritum. |
niekonsekwencja |
Sądy w żaden sposób nie potrafiły zachować jednolitości orzeczniczej w ocenie badanych zagadnień. Część powoływała się na stanowisko Sądu Najwyższego, który w postanowieniu z dnia 10.12.2003 r., sygn. akt V CZ 127/03, przyjął, że „oświadczenie woli w postaci elektronicznej dokonywane on line zostaje złożone z chwilą jego wejścia do systemu informatycznego prowadzonego i kontrolowanego przez odbiorcę, to jest w momencie przyjęcia oświadczenia przez serwer odbiorcy i zarejestrowania na nim odpowiednich danych”. Cóż z tego, skoro te same sądy, pomimo przedstawionych logów, nie uznawały za udowodnione doręczenia wniosku na serwer adresata. Z kolei inne sądy, odwrotnie - przyjmując za udowodnione doręczenie na serwer, ale ignorując powyższe stanowisko sn, domagały się udokumentowania wpływu wniosku na skrzynkę pocztową adresata, dokonując nieuprawnionego rozróżniania serwera pocztowego od samej skrzynki odbiorczej. Zdumiewającym jest, że ta rażąca rozbieżność orzecznicza miała miejsce również w przypadku orzeczeń tych samych składów orzekających tego samego sądu, rozstrzygających skargi o identycznym stanie faktycznym - sędziowie wsa w Poznaniu: Donata Starosta, Ewa Kręcichwost-Durchowska i Maciej Busz w sprawie miasta Wągrowiec i o 180 º inaczej w sprawach gm. Krobia i miasta Turek. Nikt nie wymaga od sądów, aby posiadały profesjonalną wiedzę z zakresu np. komunikacji elektronicznej. Jednak z całego chaosu i zagubienia, jakie przejawia sądownictwo w tej materii, wyłania się niepokojąca refleksja o niemożności dotarcia przed sądami administracyjnymi do prawdy materialnej i o iluzoryczności prawnej ochrony interesów podmiotu ubiegającego się elektronicznie o dostęp do inf. publ. |
schematyczność i rutyna |
Sądy zapoznają się z aktami sprawy jedynie pobieżnie, rozstrzygnięcia wydawane są rutynowo i czasami bez związku ze sprawą (wsa w Poznaniu - gm. Konin, wsa w Bydgoszczy - gm. Skępe), a uzasadnienia całymi dziesiątkami są bezrefleksyjnie kopiowane z orzeczeń innych sądów. Wyjątkiem jest wsa w Rzeszowie, który jako jedyny wykazał umiejętność niesztampowego i logicznego myślenia oraz samodzielnego formułowania uzasadnień. |